Jan Ackersdijck (1790-1861) read law at Utrecht University (1806-1810), came to practice law for some 15 years, but was attracted to empirical research in historical and statistical economy, rather than to more abstract positivist legal methodologies. Called to chairs in political history, economy and statistics (at the law schools) in Liege (1825-1830) and Utrecht (1831-1860), he came to advocate empirical research, on the basis of careful observations and reporting, illustrated by meticulously compiled statistical information out of publications like books and newspapers, and by his numerous so-called ‘statistical travels’ throughout Europe, which he acurately and precisely recorded. How can a society grow in prosperity? Individual freedom is particularly suitable for this purpose, according to Ackersdijck’s economic principles, and a nonsensical, repulsive and evil institution like slavery in the Dutch colonies should be abolished. He founded an association to that purpose, as well as a journal, entitled (translated) Contributions to the Knowledge of Dutch and Foreign Colonies, Especially Regarding the Emancipation of Slaves. Late 1847 his association initiated a petition to the Dutch Parliament in 1848, urging slavery’s abolition – widely supported, also by Ackersdijck’s colleagues from the legal domain, among whom G.W. Vreede and Ackersdijck’s son-in-law C.W. Opzoomer. That abolition was to take another 15 years was certainly not the fault of Ackersdijck, who acted from the principles of freedom, enlightenment and humanity, on a methodological basis of sound observation and scientific attention, as a legally educated political economist and statistician at the Utrecht Law Faculty.

Professor Diderik van der Waals was born in Amsterdam in 1925. He grew up in a family with four brothers and sisters in the big city, but the weekends they often spent in Boeschoten, a farming estate on the Veluwe in the central Netherlands owned by his grandfather and later by his mother, C E van der Waals-Nachenius. His mother inspired the family with a love of nature and landscape, but also with interest in and support for other people, for instance the farming families on the estate.

In 1923 wordt Anton Gerard van Hamel (1886-1945) hoogleraar Germaanse taal- en letterkunde in Utrecht. Aan zijn leeropdracht wordt ook de keltistiek toegevoegd, waarmee de wetenschappelijke studie van de Keltische talen en literaturen voor het eerst een formele plek in het Nederlandse universitaire bestel verwerft. Van Hamel verbindt daarmee twee werelden met elkaar, de oudgermanistiek en de keltistiek, en zijn rol als verbinder zien we terug in zijn contacten met wetenschappers in zowel Ierland en Wales als in IJsland en Denemarken. Zijn internationale carrière beslaat de periode tussen en gedurende de twee wereldoorlogen, en wordt gekenmerkt door tegenslagen en triomfen, door arrestaties en vriendschappen, en door verguizing en bewondering. Met deze uitgave wordt het 100-jarig jubileum van de leerstoel Keltisch gevierd en tegelijk eer betoond aan A. G. van Hamel, een baanbrekend geleerde met vele gezichten.

Op 25-jarige leeftijd verloste de Utrechtse promovendus Gerard ’t Hooft de theoretische natuurkunde van een van haar belangrijkste problemen. Zijn aanpak gaf de deeltjesfysica vleugels en zette hem in één klap op het wereldpodium. Bijna dertig jaar later ontving hij in 1999 de Nobelprijs voor natuurkunde, samen met zijn vroegere leermeester Tini Veltman. Bij de aanvaarding van de prijs legde hij niet alleen zijn werk uit, maar ook hoe je zijn achternaam precies spelt. Wie is Gerard ’t Hooft en hoe gaat hij te werk? Deze biografie verkent zijn leven en het baanbrekende denkwerk, dat ’t Hooft het liefst alleen deed, aan de hand van de eigenwijze vragen die hijzelf graag stelt. Diepe vragen over deeltjes. Over zwarte gaten. De zwaartekracht. Het heelal. En over de mensenwereld, ook, die hem vaak meer verbaast dan de natuurkunde. Waarbij alles teruggaat op die ene opmerking in dat ene Chinese restaurant in Utrecht. Op Veltmans vraag hoe ze kunnen laten zien dat hun theorie echt werkt, antwoordde hij zelfverzekerd: ‘Maar dat kan ik.’

Hans Freudenthal was a German-born Dutch mathematician who made important contributions to algebraic topology. He also published works on history and mathematical education.