Christoph Buys Ballot (1817-1890), oprichter van het KNMI, was een van ’s werelds beroemdste meteorologen. Als zoon van een rijke dominee studeerde hij in Utrecht letteren én natuurwetenschap, tot de laatste zijn volle aandacht eiste. Toen zijn materietheorie op onbegrip stuitte, nam een gefrustreerde Buys Ballot de ‘speelpop’ van de meteorologie ter hand. Met succes. Op bolwerk Sonnenborgh verrees een weerkundig observatorium dat dankzij Thorbecke, die het nut zag van snellere en veiliger vaarroutes naar Indië, in 1854 promoveerde tot rijksinstituut. Internationale roem bracht de ontdekking van het verband tussen luchtdrukverdeling en wind: de wet van Buys Ballot. Weer en wind portretteert een veelzijdig onderzoeker, meer ‘beschouwer’ dan experimentator. Buys Ballot was een diplomatieke duizendpoot met tomeloze energie, bewonderd om zijn organisatorisch talent. NaastKNMI-directeur was hij in Utrecht voltijds hoogleraar in wis- en natuurkunde en op de Veluwe bezat hij landgoederen waarop hij aan bosbouw deed. Kenmerkend voor zijn toewijding: toen de Nederlandse poolexpeditie van 1882-1883 ingevroren raakte, stond Buys Ballot met zijn ganse familiekapitaal garant voor een reddingsoperatie. Dirk van Delft (1951) is oud-directeur van Rijksmuseum Boerhaave. Met zijn biografie over Kamerlingh Onnes won hij in 2005 de NWO Eurekaprijs voor wetenschapscommunicatie. Zijn monumentale biografie over Lorentz (samen met Frits Berends) is in 2021 bekroond met de Boerhaave BiografiePrijs."-- $c Provided by publisher.

Natuurkundige Martinus Veltman (1931-2021) zat provoceren in het bloed. De een vond hem een held, de ander een bruut. Geboren in Waalwijk, met om de hoek schoenenfabriek Van Haren, koos Tini na zijn studie in Utrecht voor de flitsende maar ruwe wereld van de elementaire deeltjesfysica. Allergisch voor autoriteit en recht voor zijn raap hield hij zich staande te midden van Amerikaanse hegemonie. Veltman had het lef om een door collega?s kansloos geacht pad in te slaan. Grote hulp daarbij was Schoonschip, zijn computerprogramma dat kon rekenen én met formules kon omgaan. Samen met promovendus Gerard ?t Hooft forceerde Veltman in 1971 een doorbraak die de weg effende naar het huidige standaardmodel van elementaire deeltjes; waarna de stevige, onconventionele en uitgesproken Veltman en de frêle, keurige maar sociaal onhandige ?t Hooft uit elkaar groeiden en Tini Utrecht verruilde voor Ann Arbor. In 1999 wonnen ze samen de Nobelprijs. Gelukkig. 00?Verrek, dat is ?t!? portretteert een eigenzinnig, precies en invloedrijk fysicus die altijd contact zocht met het experiment. Die controversieel uit de hoek kon komen, maar met een goed hart, geliefd bij velen.

Braams was buitengewoon hoogleraar plasmafysica en mede-oprichter van het FOM-instituut Rijnhuizen voor plasmafysica te Nieuwegein